١ـ عَنْ أَبِي جَمْرَةَ قَالَ: كُنْتُ أُتَرْجِمُ بَيْنَ يَدَيِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَبَيْنَ النَّاسِ، فَأَتَتْهُ امْرَأَةٌ تَسْأَلُهُ عَنْ نَبِيذِ الْجَرِّ، فَقَالَ: إِنَّ وَفْدَ عَبْدِ الْقَيْسِ أَتَوْا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله عليه وسلم)، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله عليه وسلم): (مَنِ الْوَفْدُ؟ أَوْ مَنِ الْقَوْمُ). قَالُوا: رَبِيعَةُ. قَالَ: (مَرْحَبًا بِالْقَوْمِ- أَوْ: بِالْوَفْدِ- غَيْرَ خَزَايَا وَلَا النَّدَامَى). قَالَ: فَقَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّا نَأْتِيكَ مِنْ شُقَّةٍ بَعِيدَةٍ، وَإِنَّ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ هَذَا الْحَيَّ مِنْ كُفَّارِ مُضَرَ، وَإِنَّا لَا نَسْتَطِيعُ أَنْ نَأْتِيَكَ إِلَّا فِي شَهْرِ الْحَرَامِ، فَمُرْنَا بِأَمْرٍ فَصْلٍ نُخْبِرْ بِهِ مَنْ وَرَاءَنَا، نَدْخُلُ بِهِ الْجَنَّةَ. قَالَ: فَأَمَرَهُمْ بِأَرْبَعٍ، وَنَهَاهُمْ عَنْ أَرْبَعٍ، قَالَ: أَمَرَهُمْ بِالْإِيمَانِ بِاللَّهِ وَحْدَهُ، وَقَالَ:
(هَلْ تَدْرُونَ مَا الْإِيمَانُ بِاللَّهِ وحده، وقال: (هل تدرون ما الايمانُ بالله وحدَه). قَالُوا: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، وَإِقَامُ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءُ الزَّكَاةِ، وَصَوْمُ رَمَضَانَ، وَأَنْ تُؤَدُّوا خُمُسًا مِنَ الْمَغْنَمِ). وَنَهَاهُمْ عَنِ الدُّبَّاءِ وَالْحَنْتَمِ وَالْمُزَفَّتِ. -قَالَ شُعْبَةُ: وَرُبَّمَا قَالَ: النَّقِيرِ قَالَ: وَرُبَّمَا قَالَ الْمُقَيَّرِ- وَقَالَ: (احْفَظُوهُ وَأَخْبِرُوا بِهِ مَنْ وَرَائَكُمْ. و قَالَ أَبُو بَكْرٍ فِي رِوَايَتِهِ: مَنْ وَرَاءَكُمْ). وَزَادَ ابْنُ مُعَاذٍ فِي حَدِيثِهِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله عليه وسلم) لِلْأَشَجِّ -أَشَجِّ عَبْدِ الْقَيْسِ-: (إِنَّ فِيكَ خَصْلَتَيْنِ يُحِبُّهُمَا اللَّهُ: الْحِلْمُ وَالْأَنَاةُ).
(ابوجمره) ده‌ڵێ: له‌به‌رده‌ستی(عبدالله) كوڕی(عباس)دا بووم، قسه‌كانیم ده‌گه‌یاند به‌خه‌ڵكه‌كه، ئافره‌تێك هات بۆ لای له‌باره‌ی سركه‌ی گۆزه‌وه پرسیاری لێكرد، ئه‌ویش وتی: نوێنه‌رانی هۆزی عبد القیس هاتنه خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ر(صلی الله عليه وسلم)، پێغه‌مبه‌ر(صلی الله عليه وسلم) فه‌رمووی: (ئه‌و نوێنه‌رانه كێن؟ یا ئه‌و كۆمه‌ڵه كێن؟ وتیان له‌هۆزی ڕه‌بیعه‌ن ـ فه‌رمووی:(خزمان به‌خێربێن له‌هاتنتان شه‌رمه‌زارو په‌شیمان نه‌بن). ده‌ڵێ: وتیان: ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا(صلی الله عليه وسلم) ئێمه له‌ڕێگایه‌كی دووره‌وه هاتووین، له‌نێوان ئێمه‌و به‌ڕێزتانا ئاواییه‌ك له كافرانی(مُضَرْ)هه‌ن، ئێمه ناتوانین سه‌ردانت بكه‌ین مه‌گه‌ر له‌مانگی حه‌رامدا، له‌به‌رئه‌وه فه‌رمانێكی روون و ئاشكرامان پێرابگه‌یه‌نه، كه‌ئێمه‌ش بیگه‌یه‌نین به‌خه‌ڵكی لای خۆمان و پێیشی بچینه به‌هه‌شته‌وه. ده‌ڵێ: فه‌رمانی پێكردن به‌چوار شت و، قه‌ده‌غه‌شی كردن له‌چوار. فه‌رمانی پێكردن به باوه‌ڕهێنان به‌خوای تاك و ته‌نهاو، فه‌رمووی: (ئایا ده‌زانن باوه‌ڕ به‌خوای تاك و ته‌نها چیه) وتیان: خواو پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی زاناترن، فه‌رمووی:(شایه‌تیی بده‌ن كه هیچ خوایه‌ك نییه جگه له(الله)، موحه‌مه‌دیش ڕه‌وانه‌كراوی خوایه، نوێژ بكه‌ن، زه‌كات بده‌ن، ڕۆژووی ڕه‌مه‌زان بگرن، پێنج یه‌كی ده‌ستكه‌وتی جه‌نگ بده‌ن) هه‌روه‌ها قه‌ده‌غه‌شی كردن له‌چوارشت: سركه كردن له‌ناو كوله‌كه‌دا، له‌ناو گۆزه‌ی سه‌وزدا(ئه‌وه‌ی ئاره‌قیان تێدا هه‌ڵگرتووه)، له‌ناو(المزفت)دا [كاسه‌یه‌كه ناوه‌كه‌ی قیردراوه]، له‌ناو(نقير)دا [كاسه‌یه‌كه له‌قه‌دی دره‌خته‌و ناوه‌كه‌ی هه‌ڵكۆڵراوه]. ئنجا فه‌رمووی:(ئه‌م فه‌رمانه بپارێزن و كاری پێ بكه‌ن و بیگه‌ێنن به‌خه‌ڵكی لای خۆتان، ئه‌بوبه‌كر [مامۆستایه‌كی موسلیمه] له ڕیوایه‌ته‌كه‌یدا ده‌ڵێ:(به‌و خه‌ڵكه‌ی له‌دواتانه‌وه‌ن) (ابن معاذ) له‌فه‌رمووده‌كه‌یدا له‌باوكیه‌وه بۆی زیاد كردووه ده‌ڵێ: (پێغه‌مبه‌ر(صلی الله عليه وسلم) به(اشج عبدالقيس)شی فه‌رموو:(له‌ڕاستیدا تۆ دوو سیفه‌تت تێدایه خوا خۆشی ده‌وێن: ژیریی و په‌له‌نه‌كردن و له‌سه‌رخۆیی له‌كاروباردا).
وه‌رگیراوه له ساباتی فه‌رمووده‌وه
پوخته‌ی صه‌حیحی موسلیم
سه‌رچاوه :سایتی باوکی ئه‌سما
.jpg)
0 ..تێبینی:
إرسال تعليق